مایع مغزی نخاعی (CSF) یک مایع شفاف و استریل است که از طریق بطن های مغز (حفره ها یا فضاهای توخالی) و در اطراف سطح مغز و نخاع گردش می کند. این مايع مغز و نخاع را از آسیب محافظت مي كند و عهده دار نقل و انتقال مواد غذایی و متابولیت هاست. این مایع دارای حجم ثابتی است و توسط داخلی ترین لایه Dura محافظت می شود و به طور مداوم در مناطقی از مغز به نام بطن ها تولید و توسط جریان خون جذب می شود.در صورت آسیب دیدن و سوراخ شدن Dura، مایع مغزی نخاعی به بیرون از بدن نشت می کند و کاهش حجم آن مشکلات متعددی را برای بیمار ایجاد می کند. وقتی CSF از Dura یا جمجمه خارج می شود از طریق بینی یا گوش بیرون می زند.
برخی از ترشحات CSF به صورت خود به خودی اتفاق می‌افتند و علت ناشناخته است (نشت خود به خودی CSF)، در حالی که سایر انواع نشت CSF به علت آسیب‌های جسمی مانند تصادف، جراحی سر، جراحی مغز یا نخاع، اپیدورال، سوراخ ناحیه کمر (تزریق نخاعی) یا تومور جمجمه هستند.

شايع‌ترين علائم نشتي CSF ستون فقرات عبارتند از:

• سردردهای موضعی، که هنگام نشستن بدتر شده و هنگام دراز کشیدن بهتر می‌شود؛ که ناشی از فشار خون داخل جمجمه است
• تهوع و استفراغ
• درد یا سفتی گردن
• تغییر در شنوایی (گرفتگی، زنگ در گوش)
• احساس عدم تعادل
• فوتوفوبیا (حساسیت به نور)
• فونوفوبیا (حساسیت به صدا)
• درد در بین تیغه‌های شانه
برای بیماران مبتلا به نشت CSF جمجمه، رایج‌ترین شاخص‌ها عبارتند از:
• بیرون آمدن آب از بینی (رینوره)
• طعم شوری یا فلز در دهان
• احساس تخلیه آب در پشت گلو
• تخلیه آب از گوش (اوتوریا)
• تخلیه آب از مجاری سینوسی پوست (CSF در مجرای سینوس نشت می‌کند و سپس مسیری را برای تخلیه از پوست ایجاد می‌کند.)
• از دست دادن بویایی (آنوسمی)
• تغییر در شنوایی یا زنگ در گوش

– بیماران مبتلا به نشت CSF جمجمه، کمتر تغییرات شناختی را تجربه می‌کنند.

تجزیه و تحلیل CSF ممکن است شامل تست هایی برای تشخیص باشد :

• بیماریهای عفونی مغز و نخاع ، از جمله مننژیت و آنسفالیت . (آزمایشات CSF برای عفونت ها به گلبول های سفید ، باکتری ها و سایر مواد موجود در مایع مغزی نخاعی نگاه می کند.)
• اختلالات خود ایمنی مانند سندرم گیلین باره و اسکلروز مولتیپل . (آزمایشات CSF برای این اختلالات به دنبال سطح بالایی از پروتئین های خاص در مایع مغزی نخاعی است.)
• خونریزی در مغز
• تومورهای مغزی

برای درمان پزشک شما تاریخچه و معاینه بدنی را انجام می دهد . اغلب پزشک، بینی شما را با آندوسکوپ معاینه می کند. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که چند دقیقه به جلو خم شوید تا ببینید که آیا تخلیه بینی شما بیرون می آید یا خیر. در صورت جمع آوری نشتي ، برای تأیید اینکه مایع مغزی نخاعی است ، اغلب برای آزمایشگاه فرستاده می شود. گوش های شما نیز معاینه می شود. ممکن است برای تعیین محل نشت و همچنین تغییر در ساختارها و ویژگی های موجود در مغز یا نخاع ، به یک یا چند آزمایش دیگر زیر دستور داده شود:

• توموگرافی کامپیوتری (CT)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRIs)
• میلوگرافی
• سيسترنوگرافي
• سوراخ كردن کمر

تعیین اینکه آیا نشت CSF جمجمه در حال وقوع است یاخیر، ممکن است از آزمایش پلجت که شامل قرار دادن پدهای کوچک پنبه‌ای (پلجت‌ها) در بینی است، استفاده شود. هرچند، آزمون پلجت نمی‌تواند برای تعیین محل نشت مورد استفاده قرار گیرد. CT اسکن، MRI، میلوگرام یا یک سیسترنوگرام می‌تواند به پزشک در تعیین محل نشت در ناحیه جمجمه و یا در نخاع کمک کند.
در حالی‌که بسیاری از موارد نشت CSF به خودی خود بهبود می‌یابند و تنها نیاز به یک دوره استراحت دارند، بیماران مبتلا به علائم این بیماری باید با توجه به افزایش خطر ابتلا به مننژیت که به نشتی CSF جمجمه مرتبط است، به پزشک خود مراجعه کنند.

برای نشت مایعات مغزی نخاعی جمجمه‌ای که به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، ممکن است جراحی برای برطرف کردن مشکل ترشح لازم باشد.
برای نشتی CSF نخاعی که به استراحت و سایر درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهد، پچ خون اپیدورال یا پچ اپیدورال با چسب فیبرین، گزینه‌های درمانی هستند. پچ خون اپیدورال شامل تزریق خون خود بیمار به کانال نخاعی است. لخته خون ایجاد شده حفره‌ای را که نشتی از آنجا اتفاق می‌افتد “ترمیم” می‌کند.
اگر پچ خونی اپیدورال کارساز نباشد، ممکن است سایر ترمیم‌های جراحی ضروری باشد.
اگر هیدروسفالی فشار بالا (عدم بازجذب مایع مغزی نخاعی و تجمع آن در بطن‌های مغزی) سبب نشت CSF شود، وضعیت ممکن است دوباره تا زمانی که شانت برای کمک به تخلیه مایع اضافی استفاده شود، مجددا اتفاق بیفتد.