چارەسەری گۆلۆکۆم ( ئاوی ڕەش)

گۆلۆکۆم یا ئاوی ڕەش، جۆرەک لە نەخۆشی چاوییە کە زیان دەگەیێنێ بە عەسەب و دەماری چاو و سەرەڕای بەدیهێنانی کێشەی بینایی، بە پێی پێڕانەگەیشتن دەتوانێ ببێتە هۆی لە دەست دانی بینایی. گۆلۆکۆم بە هۆی زۆر بۆنی زەختی چاو ڕووی دەدات.زەختی ناوبراو زیان دەگەیێنێت بۆ عەسەب و دەماری چاو و دەبێتە هۆی کەم و کوڕی بینایی.
کاتێک کە ئاوی ڕەش زیان بگەیەنێ بە بینایی تاک، زیانەکانی بەرکەوتوو هیچ ڕێگەچارە و عیلاجی بۆ دابین نەکراوە. ئامانجی چارەسەری ئاوی ڕەش، سڕینەوەی نیشانەکانی و بەرگری لە زیانی زۆرتر، خرابتر بوونی نەخۆشییەکە و کوێری و نابیناییە. جۆرەکانی جۆراوجۆری ئاوی ڕەش بریتینە لە ئاوی ڕەشی سووچ ئاوەڵا، ئاوی ڕەشی سەختی سووچ قەپات و ئاوی ڕەشی زکماگی و گۆلۆکۆمی د‌ووجاری.

شرۆڤەی جۆرەکانی نەخۆشی

ئاوی ڕەشی سووچ ئاوەڵا کاتێک ڕووی دەدا کە ئاوەی ناو چاو نەتوانێ بە جۆری گونجاو لە چاو بێتە دەر. ئەمە خۆی دەبێتە هۆی کۆبوونەوەی ئاوەکی ژوورچاوی و زەختی چاو زۆر دەکات و لەم ڕێگەیەوە زیان دەگەیەنێت بۆ عەسەب و دەماری چاو. ئاوی ڕەشی سەختی سووچ قەپات کاتێک ڕووی دەدا کە عەنەبییە زەخت دەکاتە سەر بۆرییەکانی بەتاڵکەری ئاوی چاو و لە بەتاڵ کردنی گونجاوی ئاوەکی چاو بەرگری دەکات؛ کەواتە زەختی چاو دەچێتە سەر و عەسەب و دەماری چاو زیانی بەردەکەوێت. ئەم جۆرە لە گلۆکۆم بریتینە لە هەستیار بوون بە نوور، تەڕی چاو، گەورە بوونی چاو و لۆچی ( چۆکە کردنی چاو). گلۆکۆمی دووجاری دەکرێ بە هۆی زەڕبە یا کێشەکانی تری چاو ڕووی بدات.

ماوەی کاتی چارەسەری

هەر بەم جۆرەی کە پێشتر ئاماژەمان پێ کرد، ئامانجی چارەسەری گۆلۆکۆم، بەرگری لە پەرە دانی ئەم نەخۆشییەیە و ناکرێ ئاوی ڕەشی بە یەکجاری چارەسەری بکرێ.کەواتە، چەل واهەیە کە نەشتەرگەری ئەنجام نادرێت و تەنیا دەوا و دەرمان و تنۆکە (قەترە) بۆ نەخۆش دەنووسرێ و دەنوێندرێت کە پێویستە بەردەوام بەکاری بێنن.

سەرەڕای دەوا و تنۆکە، لەیزەر و جۆرەکانی تایبەتی لە نەشتەرگەری سووک بوونییان هەیە کە ئەگەری هەیە  کە بۆ هندک لە بابەتەکان بۆ نەخۆشی بنوێنن؛ لە یادمان نچێت کە نواندنی تێکەڵاوێک لەم چارەسەرەییانەش ئەگەری هەیە. بە جۆری گشتی، ماوەی کاتی چارەسەری ئاوی ڕەشی پەیوەندی بە شێوەی چارەسەری هەڵبژاردە هەیە و پێویستە بۆ ئاگاداری لەم باسە لە گەڵ پزیشکی خۆتان ڕاوێژێ بکەن.

پاڕاکڵینیکەکانی پەیوەندیدار

پزیشک بە ئەگەرێکی زۆر ئەزموون وفەحس بۆ تاک ئەنجام دەدات و چاوی تاک پشکنین دەکات  تاکوو ڕادەی زیانی بەرکەوتوو بە چاو و عەسەبی چاو و ڕادەی زەختی چاو پێزانین بکرێت و بینایی تاک پشکنین بکرێ و کۆتەری کاژە ئەندازە بگیرێت.

چارەسەرییەکانی بەرهەڤ و ئامادە

چارەسەرییەکانی ئامادە بۆ چارەسەری گۆلۆکۆم زۆرتر دژواری زۆرییان نییە و پێویستییان بە شرۆڤەی زۆر نییە (پزیک شرۆڤەی پێویست باس دەکات). کەچی ڕەنگە چارەسەری لەیزەری یا تەنانەت نەشتەرگەری بنوێندرێت، بەڵام ئەم ڕێچارانە سەخت و قوورس و مەترسی هێنەر نین. کەواتە لێرە تەنیا بە باس کردنی ڕێگەچارەکانی جۆراوجۆری چارەسەری خەریک دەبین.

بۆ بەرگری لە ئاوی ڕەشی سووچ ئاوەڵا، زۆرتر قەترەکانی چاو دەنوێندرێ. پێویستە کە تاک قەترەکان لە چاوی خۆی کات و بۆ چەن خولەک چاوی قەپات بکات بۆ وەی چاو قەترەکان هەڵبمژێ بۆ ناو خۆی. کاتێک کە قەترە نەتوانێ بە تەواوی بەرگری لە زەختی چاو بکات، ئەگەری وەی هەیە دەوا و دەرمانی دیکەش بنوێندرێت.

هەروەها ڕەنگە بۆ چارەسەری ئاوی ڕەش، لە چارەسەری لەیزەری کەڵک وەربگیرێت کە خۆی دوو جۆرە: ترابکۆلۆپلاستی لەیزەری و چارەسەری لەیزێری سیلۆکۆئید. سەبارەت بە بابەتی همچنین ممکن است  یەکەم تیشکی نوور و تاڤگە ی بە هێز لە ژووری چاو دەگرن تاکوو گیراوی بۆڕییەکانی بەتاڵ کەری چاو چارەسر بکرێ. لە بابەتی دووهەم بە بەکارهێنانی لەیزر، چەن تەنراوە دەسڕێنەوە و لە ناو دەچن تاکوو بەدیهاتنی مادی ئاوەکی چاو کەم بێتەوە  و بەم هۆیەوە زەختی چاویش کەم بێتەوە.

نەشتەرگەری ترابکۆلۆپلاستی، باوترین جۆری نەشتەرگەری بۆ چارەسەری گۆلۆکۆمە و داگری وەدەرنانی تەنراوەی قەراغی کاژە  دەبێت تاکوو مادەی ئاوەکی چاو بتوانێ بە ڕاحتی لە چاو وەدەرکەوێ.

خاڵەکانی گرنگ سەبارەت بە نەشتەرگەری

مەترسییەکانی ئەگەری سەبارەت بە نەشتەرگەری :

• چڵک کردن
• ئیلتهابی چاو

نواندن بۆ

• گۆلۆکۆم (ئاوی ڕەش)

ئەم بابەتە بە شێوەی چارەسەری هەڵبژاردە پەیوەندی هەیە. بەڵام پتری شێوەکانی قوورسی بەرگری لە گۆلۆکۆمیش پێویستی بە لە جێ دا کەوتن نییە.