سرطان تخمدان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در بین بانوان است. همان‌طور که می‌دانید، تخمدان یک جفت عضو کوچک است که در شکم قرار دارد و به رحم متصل است. تخمک‌های خانم‌ها در این ناحیه ذخیره می‌شود. اغلب سرطان تخمدان تا زمان گسترش در لگن خاصره و شکم، علامتی ندارد. در این مرحله، درمان سرطان تخمدان سخت‌تر است.احتمال موفقیت‌آمیز بودن درمان این سرطان درمراحل اولیه، که سرطان به تخمدان محدود است، بیشتر است. این بیماری اغلب در زنانی رخ می‌دهد که یائسه شده‌اند (بالای 50 سال). گاهی ممکن است در زنان جوان‌تر هم بروز کند که علائم آن بسته به نوع واکنش فرد به سرطان متفاوت است.

علائم سرطان تخمدان

شایع‌ترین علائم سرطان تخمدان عبارت‌اند از:

• دائما احساس نفخ می‌کنید
• ورم شکم یا معده
• احساس ناراحتی در شکم یا لگن خاصره
• هنگام غذاخوردن، به سرعت احساس سیر شدن می‌کنید
• نیاز دارید بیشتر از معمول به دستشویی بروید
• کاهش وزن
• تغییر در عادات مثانه، مانند یبوست
• کمردرد
• خونریزی واژن-به خصوص خونریزی بعد از یائسگی

باید بدانید که معمولا تشخیص علائم آسان نیست زیرا بسیار مشابه هستند و گاهی در شرایط دیگر مانند سندرم مثانه‌ی تحریک پذیر،که به اختصار IBS نامیده می‌شود، هم دیده می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم زیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید:

• طی سه هفته‌ی اخیر، بیشتر روزها احساس نفخ می‌کنید
• علائم دیگر سرطان تخمدان را دارید که از بین نمی‌رود
• سابقه‌ی سرطان تخمدان در خانواده وجود دارد و نگران هستید که خطر ابتلا در شما نیز وجود داشته باشد

با این که احتمال ابتلای شما به سرطان تخمدان پایین است، باز هم انجام معاینه ضروری است. پزشک چندین آزمایش ساده انجام می‌دهد تا تشخیص دهد که آیا مبتلا به این نوع از سرطان هستید یا خیر. اگر یکی از اعضای خانواده‌ی شما سابقه‌ی ابتلا به این سرطان را داشته است، باید بدانید که هر گونه علامت مخصوص به سرطان تخمدان به منزله‌ی هشدار برای شماست. ممکن است پزشک عمومی شما را به متخصص ژنتیک ارجاع دهد تا وضعیت بررسی شود.

علت بروز سرطان تخمدان چیست؟

درحالی‌که علائم سرطان تخمدان شناخته شده است، ولی می‌توان گفت علل بروز آن تقریبا ناشناخته است. اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که خطر ابتلا به این سرطان را بالا می‌برد:

• سن بالای 50
• سابقه‌ی سرطان تخمدان یا سینه: بدین معنی که ممکن است ژن ابتلا به این سرطان را به ارث برده باشید
• روش درمانی جایگزین کردن هورمون استروژن
• آندومتریوز: به وضعیتی گفته می‌شود که بافتی که مانند غشار رحم عمل می‌کند، خارج از رحم قرار می‌گیرد
• اضافه وزن
• نداشتن سابقه‌ی بارداری
• سن شروع و پایان قاعدگی: شروع قاعدگی در سن پایین یا یائسگی در سن بالا، یا هردو، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را بالا می‌برد

مراحل سرطان تخمدان

پزشک مرحله‌ی سرطان را براساس میزان شیوع سرطان تعیین می‌کند. چهار مرحله وجود دارد که هر کدام شامل مراحل زیر می‌شوند:

مرحله ی 1

مرحله ی اول سرطان تخمدان، سه زیرمرحله دارد:

• مرحله ی 1A: سرطان به یک تخمدان محدود است.
• مرحله ی 1B: سرطان در هر دو تخمدان است.
• مرحله ی 1C: خارج از تخمدان هم سلول‌های سرطانی وجود دارد.

مرحله ی 2

در مرحله‌ی دوم، تومور به سایر ساختارهای لگن سرایت کرده و دو زیرمرحله دارد:

• مرحله ی 2A: سرطان به رحم یا لوله‌ی آن سرایت کرده
• مرحله ی 2B: سرطان به کیسه آب یا رکتوم سرایت کرده

مرحله ی 3

مرحله ی سوم سرطان تخمدان، سه زیرمرحله دارد:

• مرحله ی 3A: سرطان فراتر از لگن خاصره و به جداره‌های شکم و غدد لنفاوی آن سرایت کرده
• مرحله ی 3B:سلول‌های سرطانی خارج از طحال یا کبد قرار دارند
• مرحله ی 3C: آثار سرطان تا حداقل 4/3 اینچ در شکم یا خارج طحال یا کبد دیده می‌شود اما سرطان به داخل طحال یا کبد نفوذ نکرده است

مرحله ی 4

در مرحله‌ی چهارم، تومور متاستاز کرده یا فراتر از لگن،شکم و غدد لنفاوی رفته و به کبد یا ریه‌ها رسیده است. مرحله ی چهارم، دو زیرمرحله دارد:

• مرحله ی 4A: در این مرحله سلول‌های سرطانی در مایع دور ریه دیده می‌شوند.
• مرحله ی 4B: در این مرحله، که پیشرفته‌ترین نوع سرطان است، سلول‌ها به داخل طحال یا کبد یا سایر اعضای دورتر مانند پوست و مغز رسیده‌اند.

انواع روش‌های درمان

درمان سرطان تخمدان به موارد خاصی مانند میزان پیشرفت سرطان و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. اصلی‌ترین روش‌های درمان عبارتند از:

جراحی

اصلی‌ترین درمان برای این بیماری، جراحی است. هدف از جراحی این است که تا جای ممکن سرطان برداشته شود- که معمولا شامل برداشتن هر دو تخمدان، رحم و لوله هایی که این دو را به هم متصل می کند (لوله ی رحم)- می‌شود.

درمان هدفمند

درمان هدفمند شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی می‌شود که به صورت همزمان به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند. در این روش درمانی به سلول‌های عادی بدن هم مقداری آسیب وارد می‌شود . از جمله روش‌های درمانی هدفمند جدید برای درمان سرطان تخمدان مخاطی پیشرفته، می‌توان بواسیزوماب (اواستین) و اولاپاریب (لینپارزا) را نام برد. پزشکان در افرادی که ژن ابتلا به سرطان پستان را دارند، تنها از اولاپاریب استفاده می‌کنند. هدف از این روش‌ها، درمان سرطان در هر زمان ممکن است. اگر سرطان آن‌قدر شیوع پیدا کرده باشد که نتوان آن را درمان کرد، هدف این است که علائم کاهش یابد و تاحد امکان سرطان کنترل شود.

حفظ باروری

ممکن است روش‌های درمان سرطان، مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی به اندام تولیدمثل آسیب وارد کند و باردار شدن فرد با مشکل همراه شود. اگر مایلید که در آینده باردار شوید، قبل از شروع درمان با پزشک مشورت کنید. آن‌ها گزینه‌های ممکن برای حفظ باروری و لقاح را با شما درمیان می‌گذارند. از جمله روش‌های ممکن عبارت است از:

• منجمد کردن جنین: در این روش، تخمک بارور منجمد می‌شود.
• منجمد کردن اووسیت (تخمک-یاخته): در این روش، تخمک غیربارور منجمد می‌شود.
• جراحی برای حفظ باروری: دربرخی موارد، می‌توان از طریق جراحی تنها یک تخمدان را برداشت و تخمدان سالم را حفظ کرد. این روش تنها در مرحله‌ی اولیه‌ی سرطان قابل اجراست.
• حفظ بافت تخمدان: در این روش، بافت تخمدان برای استفاده در آینده برداشته و منجمد می‌شود.
• موقوف سازی تخمدان: در این حالت، فرد هورمون مصرف می‌کند تا فعالیت تخمدان به صورت موقتی ازبین برود.

پیشگیری

روش خاصی برای از بین بردن حتمی خطر ابتلا به این سرطان وجود ندارد. اما می‌توان گام‌هایی در جهت کاهش خطر ابتلا برداشت که شامل موارد زیر می‌شود:

• مصرف قرص‌های ضدبارداری
• شیردادن
• حاملگی
• جراحی اندام تناسلی (مانند بستن لوله یا برداشتن رحم (هیسترکتومی))

چکیده

زمانی که سلول‌های غیرعادی در تخمدان شروع به تکثیر غیرقابل کنترل می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند، سرطان تخمدان به وجود می‌آید. اگر این سرطان درمان نشود، تومور به سایر نقاط بدن سرایت می‌کند که به این حالت متاستاز گفته می‌شود. تخمدان، دو غده‌ی تولیدمثل در خانم هاست که تخمک تولید می‌کند. همین‌طور تولید دو هورمون زنانه، استروژن و پروژسترون، بر عهده‌ی تخمدان‌هاست. معمولا این بیماری علائم هشداردهنده‌ای به همراه دارد. نشانه‌های اولیه نامعلوم است و معمولا نادیده گرفته می‌شوند. 20 درصد از سرطان‌های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود.