پیوند کلیه

زمانی که کلیه از کار می‌افتد، درمان قطعی آن این است که کلیه سالم جایگزین کلیه آسیب‌دیده شود. برای درمان نارسایی کلیه دو نوع درمان دیالیز و پیوند کلیه انجام می‌شود. بسیاری از بیماران معتقداند که پیوند کلیه نسبت به دیالیز آزادی و راحتی بیشتری را به ارمغان می‌آورد و می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند. کلیه سالم در جراحی پیوند کلیه جایگزین کلیه‌ای می‌شود که دیگر عملکرد مناسبی ندارد. نقطه قوت جراحی پیوند این است که محدودیت‌ها و پرهیزهای غذایی بیمار را کاهش می‌دهد، البته بیمار باید همچنان رژیم غذایی سالمی را رعایت کند و وضعیت سلامت و انرژی خود را ارتقاء دهد. اما نقطه ضعف پیوند کلیه همان عوارض و خطرهای جراحی است. بیمار باید تا زمان شروع به کار کردن کلیه جدید داروهای ضد پس زدن پیوند مصرف کند و مصرف این داروها عوارض جانبی به دنبال خواهد داشت. همچنین پس از پیوند احتمال ابتلا به عفونت و بعضی سرطان‌ها افزایش می‌یابد.

کلیه اهدایی

کلیه پیوندی یا اهدایی گاهی از فردی گرفته می‌شود که از دنیا رفته و کلیه سالم خود را پیش از مرگ اهدا کرده است؛ در این حالت اهدا کننده، متوفی است. اما گاهی اهدا کننده در قید حیات است. خویشاوندان نسبی، مانند برادر یا خواهر، یا سببی، مانند همسر، یا دوستان و حتی افراد غریبه می‌توانند اهدا کننده کلیه باشند. چنانچه کلیه اهدایی از فرد زنده گرفته شود، دو عمل بر روی اهدا کننده و گیرنده در یک روز انجام می‌شود. اهدا کننده کلیه می‌تواند با یک کلیه نیز مانند قبل از عمل به زندگی خود ادامه دهد. البته اهدا و پیوند کلیه جراحی مهمی هم برای اهدا کننده و هم برای دریافت کننده است و مانند هر جراحی دیگری با عوارض و خطراتی همراه است که لازم است بیماران قبل از جراحی پیوند کلیه از آنها مطلع شوند.

فرآیند عمل

پزشک معاینه بالینی کاملی را انجام می‌دهد، سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند و برای اطمینان از سلامت عمومی بیمار آزمایش‌های و عکس‌برداری‌هایی را تجویز می‌کند. در مجموع هر آن چیزی که احتمال اثر گذاشتن بر پیوند را داشته باشد، به دقت بررسی می‌شود. کلیه اهدایی در پایین شکم یعنی در محلی قرار داده می‌شود که در آنجا می‌توان بهترین اتصال را بین کلیه پیوندی و رگ‌های خونی و مثانه برقرار کرد. قرار دادن کلیه جدید در شکم انجام درمان‌های آتی احتمالی را راحت‌تر می‌کند. جراحی پیوند کلیه حدود چهار ساعت طول می‌کشد.

بعد از عمل

بیمار پس از جراحی پیوند کلیه درد دارد، اما بهتر است پس از حدود یک روز از تخت پایین بیاید. بیمار معمولاً پس از یک هفته بستری شدن مرخص می‌شود. اگر کلیه از اهدا کننده زنده گرفته شده باشد، فعالیت خود را به سرعت شروع خواهد کرد. اما کلیه گرفته شده از اهدا کننده متوفی اندکی دیرتر، دو تا چهار هفته بعد از جراحی پیوند کلیه یا حتی بیشتر، شروع به فعالیت می‌کند؛ بیمار در این شرایط باید تا زمان شروع به کار کلیه تحت دیالیز قرار بگیرد. جراح داروهای لازم پس از جراحی پیوند کلیه را تجویز می‌کند و روش مصرف و عوارض جانبی آنها را به بیمار اطلاع می‌دهد. اگر دیالیز ضروری باشد، بیمار پرهیزهای غذایی کمتری خواهد داشت؛ این کاهش محدودیت‌ها یکی از مزایای پیوند کلیه است.

نکات مهم در مورد عمل

بعد از پیوند موفقیت آمیز کلیه، کلیه جدید خون شما را فیلتر می کند و دیگر نیازی به دیالیز نخواهید داشت.
برای جلوگیری از رد کلیه اهدایی، به داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی بدن نیاز دارید. از آنجا که این داروهای ضد دفع بدن باعث آسیب پذیری بدن شما در برابر عفونت می شوند ، پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچ نیز تجویز کند.
مهم است که تمام داروهای خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. حتی اگر برای مدت کوتاهی داروهای خود را قطع کنید بدن شما ممکن است کلیه جدید را رد کند. در صورت بروز عوارض جانبی که از مصرف داروهای شما جلوگیری می کند، بلافاصله با تیم پیوند خود تماس بگیرید.
پس از پیوند، بررسی های پوستی و معاینه های پوستی با پزشک متخصص پوست انجام می شود تا از ابتلا به سرطان پوست جلوگیری کند. همچنین غربالگریِ به روز، برای سایر سرطان ها نیز شدیدا توصیه می شود.

برای چه افرادی عمل پیوند کلیه تجویز می شود؟

برای افرادی که دچار نارسایی کلیه هستند.

مدت زمان بستری

فرد به مدت یک هفته در بیمارستان بستری خواهد شد.