پیوند کبد

کبد بزرگ‌ترین اندام درونی بدن است که انرژی مورد نیاز را ذخیره کرده و سموم را از بین می‌برد. اگر کبد از کار بیفتد، پزشک ممکن است فردی را در لیست انتظار پیوند کبد قرار دهد. پیوند کبد، جراحی برای جایگزینی کبد بیمار با کبد سالم از شخصی دیگر است. در اکثر موارد، کبد سالم از طرف اهدا کننده عضوی حاصل می‌شود که تازه فوت کرده است یا گاهی اوقات یک فرد زنده بخشی از کبد خود را اهدا می‌کند. اهدا کننده زنده ممکن است یکی از اعضای خانواده باشد یا ممکن است شخصی باشد که با فرد بیمار نسبتی نداشته باشد، اما گروه خونی‌اش با او مطابقت داشته باشد.
افرادی که بخشی از کبد خود را اهدا می‌کنند، می‌توانند با کبدی که باقی مانده است زندگی سالمی داشته باشند. کبد تنها عضوی در بدن است که می‌تواند جایگزین بافت از دست رفته یا آسیب دیده شود (دوباره احیا شود). کبد اهدا کننده پس از جراحی به زودی به اندازه طبیعی خود خواهد رسید. بخشی که به عنوان کبد جدید دریافت می‌شود نیز طی چند هفته به اندازه طبیعی خود رشد می‌کند.

اقدامات قبل از عمل

برای افرادی که دچار مشکل کبدی هستند با انجام آزمایشات کراتینین، بیلی‌روبین، و INR، امتیاز اولویت دریافت کبد تعیین می‌شود. افراد نیازمند پیوند بر اساس اولویت این امتیاز و زمان اعلام نیاز، در نوبت دریافت کبد قرار می‌گیرند. در صورت یافت شدن کبد از فردی که انطباق با بیمار دارد سریعا فرد بیمار به بیمارستان احضار و آزمایشات برای تست میزان انطباق و آزمایشات قبل از عمل از فرد گیرنده به عمل می‌آید و در صورت انطباق و تایید بلا مانع بودن جراحی، عمل پیوند انجام می‌شود.

فرآیند عمل

این عمل به دلیل پیچیدگی آن بین ۶ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد. در طی این عمل علاوه بر تعویض کبد بیمار با کبد سالم، لوله‌هایی به فرد گیرنده وصل می ‌شود. اولین آن‌ها، لوله‌ای است که از دهان به نای وارد می‌شود و عمل تنفس فرد با آن صورت می‌گیرد و دستگاه خاصی هوا را به ریه فرد پمپ می‌کند. لوله دیگر از بینی به معده گیرنده وارد شده و ترشحات و محتویات معده از این طریق تخلیه می‌شود تا به بخش پیوند شده آسیبی نرسد. چند لوله هم در داخل شکم نصب می‌شوند تا مایعات اطراف کبد جدید را از حفره شکم خارج کند. همچنین گاهی لوله‌ای بنام T در مجرای صفرایی قرار می‌گیرد تا صفرا را به خارج شکم هدایت کند. این لوله‌ها پس از چند روز تا چند هفته به مرور از بدن خارج می‌شوند و فرد پس از آن می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد.

مراقبت های بعد عمل

با وجود انجام آزمایشات انطباق، در مواردی پس از پیوند کبد ، سیستم دفاعی بدن فرد گیرنده، در مقابل عضو جدید واکنش نشان داده و سعی در از بین بردن آن می‌کند. پزشکان برای جلوگیری از چنین حالتی، با داروهایی سیستم دفاعی بدن گیرنده را غیرفعال می‌کنند.

نکات مهم در مورد عمل

پس از عمل باید به علائم پس زدن پیوند کبد توجه کنید. این علائم عبارتند از :
• انسفالوپاتی
• زردی
• کبودی و خونریزی
• ضعف ، بی اشتهایی
• درد عضلانی
• تب پایین
• افزایش اندکی در شمارش‌های گلبول‌های سفید خون
• حساسیت در ناحیه عمل همراه با درد

برای چه افرادی عمل پیوند کبد توصیه می شود؟

برای افراد دچار نارسایی کبدی و بیماری های مزمن کبد توصیه می شود.

مدت زمان بستری

فرد مدت زمان 2 تا 3 هفته را در بیمارستان خواهد گذراند.