آنژیوگرافی عروق کرونری

آنژیوگرافی عروق کرونری یک روش تصویربرداری است که طی آن از اشعه ایکس برای بررسی عروق کرونری قلب استفاده می شود. معمولا آنژیوگرافی زمانی انجام می‌شود که پزشک شما بخواهد بداند کدام یک از عروق تغذیه‌کننده قلب دچار گرفتگی شده که خون‌رسانی ماهیچه‌های قلب کاهش یافته است.

در آنژیوگرافی عروق کرونری، ماده حاجب یا رنگ تزریق به صورت وریدی به شما تزریق می‌شود که توسط اشعه ایکس عروق را قابل رویت می‌کند. دستگاه تولیدکننده اشعه ایکس به طور پیوسته و سریالی تصاویر عروق را تهیه کرده (آنژیوگرام) و نمای کلی وضعیت گرفتگی عروق را مشخص می‌کند. در صورت لزوم پزشک متخصص می‌تواند در حین آنژیوگرافی، عروق دچار انسداد را باز کند که به آن آنژیوپلاستی می‌گویند.

مدت زمان درمان آنژیوگرافی عروق کرونری

فرآیند آنژیوگرافی عروق کرونری به طور معمول 2-1 ساعت طول می‌کشد.

پاراکلینیک‌های مرتبط با آنژیوگرافی عروق کرونری

قبل از انجام آنژیوگرافی معمولا آزمایش خون و عکس قفسه سینه درخواست می‌شود.

مراقبت‌های قبل از عمل، فرآیند عمل، مراقبت‌های بعد از عمل آنژیوگرافی عروق کرونری

قبل از عمل

در قدم اول، پزشک تاریخچه بیماری و داروهای مصرفی را کنترل کرده و به صورت کامل بدن شما را معاینه می‌کند. بهتر است یک لیست از داروهای مصرفی، مکمل‌ها، ویتامین‌ها و مواد گیاهی که استفاده می‌کنید، در اختیار پزشک قرار دهید. داروهای آسپرین، پلاویکس، وارفارین، دی‌پریدامول و هر داروی رقیق‌کننده خون دیگر باید با مشورت پزشک، چند روز قبل از آنژیوگرافی قطع شوند تا در حین عمل خونریزی غیرقابل‌کنترل ایجاد نشود.
آنژیوگرافی ممکن است به صورت اورژانس انجام شود اما به طور کلی از قبل برای آن برنامه‌ریزی می‌شود تا بیمار آمادگی لازم را پیدا کند. از آنجایی که آنژیوگرافی در بیمارستان انجام می شود، نکات کلی به شرح زیر باید رعایت شود:

• از نیمه‌شب قبل از مراجعه به بیمارستان، ناشتا باشید.
• داروهای مصرفی را همراه خود به بیمارستان ببرید و در مورد مصرف آنها در روز عمل از پزشک سوال بپرسید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید، به پزشکان و کادر درمان اتاق عمل اطلاع دهید. زیرا در صورت مصرف داروی متفورمین نیاز به اقدامات بیشتری برای حفاظت از کلیه شما در برابر ماده حاجب است.
• اگر از لنز یا عینک استفاده می‌کنید و یا وسایلی مانند طلا و جواهر همراه دارید، آنها را تحویل دهید. پرستار از شما می‌خواهد که مثانه‌تان را تخلیه کنید و لباس مخصوص بیماران را بر تن کنید.

فرآیند آنژوگرافی عروق کرونری

پس از وارد شدن به اتاق آنژیوگرافی، به پشت روی تخت دراز می‌کشید. یک آنژیوکت به آرامی وارد رگ شما می‌شود یا به اصطلاح رگ شما را می‌گیرند. الکترودهایی روی قفسه سینه شما قرار داده می‌شوند تا هر لحظه وضعیت قلب شما کنترل شود. کاف اندازه‌گیری فشار خون و دستگاه مربوط به سنجش میزان اکسیژن خون از دیگر وسایلی هستند که به شما وصل می‌شوند. آنژیوگرافی نیاز به بیهوشی عمومی ندارد اما یک داروی آرام‌بخش به شما تزریق می‌شود تا در طول عمل آرامش داشته باشید.

جهت ضدغفونی کردن، موهای آن منطقه ای که قرار است کاتتر یا همان لوله پلاستیکی باریک وارد عروق شود، می‌تراشند و با محلول بتادین رنگی می‌کنند. این منطقه معمولا در کشاله ران، بازو یا مچ دست شما قرار دارد. اگر از وارد شدن کاتتر و درد پس از آن هراس دارید نگران نباشید. بی‌حسی موضعی به کمک شما می‌آید. پس از تزریق موضعی بی‌حسی، شکاف کوچکی در پوست داده می‌شود. سپس کاتتر وارد رگ شده و توسط پزشک به سمت عروق کرونری هدایت می‌شود. وارد شدن و عبور کاتتر به هیچ عنوان دردی ندارد و حتی حرکت آن را هم احساس نمی‌کنید. اگر در حین عمل احساس ناخوشایندی داشتید، تیم درمان را مطلع کنید.

سپس رنگ (ماده حاجب) تزریق می‌شود. در این زمان ممکن است احساس طبیعی گرگرفتگی و داغ‌شدن داشته باشید اما اگر این حس به درد تبدیل شد، حتما به پزشک خود بگویید. با تزریق ماده حاجب، عروق کرونری نمایان می‌شوند و پزشک می‌تواند محل‌هایی که دچار انسداد شده را مشخص کند. حالا با توجه به آنچه پزشک می‌بیند و وضعیت بیماری شما، ممکن است کار درمانی مانند آنژیوپلاستی با بالون و یا قراردادن استنت (فنر) انجام شود تا عروق دچار انسداد باز شوند.

بعد از عمل

بعد از اتمام عمل کاتتر از بدن شما خارج شده و به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید تا 6-4 ساعت تحت نظر باشید. بعد از اطمینان نسبت به عدم خونریزی و پایدار بودن علائم حیاتی به اتاق خود منتقل می‌شوید.
تا چند ساعت باید بی‌حرکت روی تخت دراز بکشید تا از محل ورود کاتتر خون‌ریزی اتفاق نیفتد. در طی این مدت بر روی محل عمل فشار وارد می‌شود تا هم جلوی خونریزی گرفته شود و هم بهبودی سرعت پیدا کند. ممکن است محل عمل کمی دردناک، کبود و متورم باشد.
تا جایی که می توانید آب بنوشید تا ماده حاجب از بدنتان خارج شود. اگر میلتان کشید با خیال راحت غذا نوش جان کنید. در مورد نحوه مصرف و ادامه داروهای قبلی، استحمام و انجام فعالیت های روزانه از پزشک خود بپرسید. فقط یادتان باشد تا چند روز از فعالیت‌های شدید و بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.

نکات مهم درباره عمل

پزشک خود را  فوری مطلع کنید اگر:

• خونریزی و یا تشدید برآمدگی وکبودی محل عمل
• احساس ناراحتی و یا درد شدید محل عمل
• بروز علایم عفونت مانند تب، ترشح و قرمزی محل عمل
• تغییر رنگ اندامی که کاتتر وارد آن شده
• احساس کرختی، بی‌حسی و ضعف اندامی که کاتتر وارد آن شده
• احساس درد قفسه سینه و یا تنگی نفس

آنژیوگرافی برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

• علایم مربوط به بیماری قلبی مانند درد قفسه سینه
• دردی که در ناحیه سینه، فک، گردن و یا بازو باشد و با دلیل دیگری توجیه نشود.
• درد قلبی جدید و یا دردی که نسبت به قبل بیشتر شده باشد.
• اختلال قلبی مادرزادی
• نتیجه غیرطبیعی دیگر تست های مربوط به قلب مانند تست ورزش
• سایر بیماری‌های مربوط به عروق یا آسیب قفسه سینه
• بیماری‌های دریچه‌ای قلب که نیاز به جراحی دارند.

مدت زمان بستری

معمولا بیمار برای یک شب بعد از آنژیوگرافی بستری می‌شود.