کاشت ضربان‌ساز قلب
زمان تقریبی مطالعه: ۶ دقیقهضربانساز قلب(پیس میکر)، دستگاه کوچکی است که زیر پوست قفسه سینه قرار داده می‌شود تا ضربان قلب شما را کنترل کند.
اگر مبتلا به اختلال ریتم ضربان قلب باشید، پیس میکر کمک می‌کند تا قلب‌تان منظم بتپد.
دستگاه ضربان‌ساز می‌تواند به صورت موقت یا دائمی در بدن شما قرار داده شود. در صورت استفاده نابه‌جا از داروهای قلبی و یا بعد از سکته قلبی که ضربان قلب کند می‌شود، به صورت موقت و اگر مبتلا به اختلال مادرزادی قلبی یا نارسایی قلبی باشید به صورت دائم کاشته می‌شود. کاشتن و قرار دادن این دستگاه به یک فرآیند جراحی نیاز دارد که جلوتر درباره آن صحبت می‌کنیم.
بیایید ببینیم قلب چگونه کار می‌کند. این عضو ماهیچه‌ای به اندازه مشت دست شماست و چهار حفره دارد.
دو حفره در بالا به نام دهلیز و دو حفره در پایین به نام بطن. قلب برای خودش ضربان‌ساز (پیس میکر) دارد. یعنی ضربان قلب توسط خودش ایجاد می‌شود. این سیستم الکتریکی از گره کوچکی در بالای دهلیز راست شروع شده و ایمپالس‌هایی به سمت پایین می‌فرستد که نتیجه آن انقباض قلب و پمپاژ خون است.
با افزایش سن، آسیب به ماهیچه‌های قلب در اثر سکته، مصرف بعضی داروها و یا اختلال ژنتیکی، این سیستم خودکار دچار مشکل می‌شود.
تنظیم‌کننده‌های ضربان قلب چگونه کار می‌کنند؟
آن‌ها مشابه سیستم الکتریکی قلب عمل می‌کنند و از دو بخش تشکیل شده‌اند:
تولیدکننده ضربان: محفظه حاوی باتری و مدار الکتریکی تولیدکننده پالس برای تنظیم ضربان قلب.
هدایت‌گر: یک تا سه سیم منعطف که در حفرات قلب جای‌گذاری می‌شوند و پالس‌های تولیدشده را به کل قلب هدایت می‌کنند.
تنظیم‌کننده ضربان قلب (پیس میکر) همیشه فعال نیست و فقط در زمان مورد نیاز، مثلا وقتی ضربان قلب پایین باشد، شروع به فرستادن پالس الکتریکی می‌کند، پس عملاً عصای کمکی برای قلب شماست. او منتظر نشسته و عملکرد قلب شما را زیر نظر دارد. به محض بروز مشکل، به کمک قلب می‌آید.
ضربان‌سازهای جدید یک قدم به جلو گذاشته‌اند و با توجه به تعداد تنفس و وضعیت بدن به کمک قلب‌تان می‌آیند. مثلا در زمان ورزش کمک می‌کنند تا ضربان افزایش یابد.
طول مدت درمان
این عمل ممکن است بین 1 تا 3 ساعت طول بکشد.
جای نگرانی وچود ندارد چون با داروهای آرام بخشی که تزریق می‌شود چیزی احساس نمی‌کنید.
پاراکلینیک‌های مرتبط با کاشت ضربان‌ساز قلب
قبل از اینکه ضربان‌ساز برای شما کار گذاشته شود، پزشک شما چندین بررسی انجام می‌دهد تا علت نامنظم بودن ضربان قلب‌تان را مشخص کند:
- نوار قلب
- هولتر مونیتورینگ: دستگاه قابل حملی که طی یک تا دو روز همراه شماست و نوار قلب‌تان را در طول شبانه‌روز ثبت می‌کند.
- اکوکاردیوگرافی: توانایی پمپاژ قلب و کارایی دریچه قلب را بررسی می‌کند.
- تست ورزش: وضعیت قلب در زمان فعالیت را مشخص می‌کند.
مراقبت‌های قبل از عمل، فرآیند عمل، مراقبت‌های بعد از عمل کاشت ضربان‌ساز قلب
قبل از عمل:
اگر تا به حال تجربه رفتن به اتاق عمل را نداشته‌اید نگران نباشید.
اینجا قدم به قدم با هم به جلو می‌‌‌‌‌رویم. پرستار از شما می‌خواهد مثانه‌تان را تخلیه کرده و لباس مخصوص بیماران برتن کنید. سپس به اتاق عمل منتقل می‌شوید و روی تخت به پشت دراز می‌کشید. آنژیوکت مناسب وارد رگتان می‌شود (از شما رگ می‌گیرند) تا داروهای مورد نظر تزریق شود. در بین این داروها آرام بخش نیز وجود دارد تا راحت و بدون استرس باشید. اما در طول عمل بیدار و هوشیار هستید. سپس پزشکتان مشغول کاشت صزبان‌ساز می‌شود.
فرآیند عمل کاشت ضربان‌ساز قلب:
بهترین راه دسترسی به قلب از طریق عروق خونی است.
اینکه از کدام رگ استفاده شود، بستگی به نظر پزشکتان دارد. معمول‌ترین روش، استفاده از رگی است که در زیر استخوان ترقوه قرار دارد. محل مورد نظر را با پارچه‌های مخصوص اتاق عمل پوشانده و سپس پوست را ضدعفونی می‌کنند. شاید لازم باشد موهای آن ناحیه را نیز قبل از ضدعفونی کردن بتراشند. بی‌حسی موضعی در پوست ناحیه زیر کتف انجام شده و شکاف کوچکی به اندازه 3 تا 5 سانتی‌متر داده می‌شود.
ضربان‌ساز، یک دستگاه کوچک الکتریکی به اندازه قوطی کبریت است که در آن ناحیه و زیر پوست قرار داده می‌شود.
سپس از طریق یکی از عروق اصلی در زیر استخوان ترقوه، سیستم هدایت‌گر وارد می‌شود.
به کمک تصویربرداری با اشعه ایکس، سیستم به سمت قلب هدایت شده و هرکدام از سیم‌های منعطف هدایت‌گر در موقعیت مناسب جای‌گذاری می‌شوند. سمت دیگر این سیم‌ها به قسمت تولیدکننده ایمپالس دستگاه ضربان ساز متصل است. پس یک سر این سیم‌ها داخل حفرات بطن و سمت دیگر آن به پیس میکر متصل است.
بعد از عمل:
یک روز یا بیشتر با توجه به نظر پزشک بسنری می‌شوید.
با توجه به نظز پزشک ممکن است در CCU یا بخش مراقبت های ویژه بیماران قلبی بمانید تا بهتر وضعیتتان کنترل شود.
تنظیمات دستگاه ضربان‌ساز قلب با توجه به وضعیت شما بررسی و تنظیم می‌شود. اغلب تولیدکننده‌های ضربان، از راه دور قابل کنترل‌اند. اطلاعاتی از طریق آن در اختیار پزشکتان قرار می‌گیرد تا بهتر بتواند درباره وضعیت شما تصمیم بگیرد.
پزشکتان ممکن است شما را تا یک ماه از ورزش شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین منع کند.
از وارد کردن فشار به ناحیه‌ای که ضربان‌ساز در آن‌جا قرار گرفته پرهیز کنید.
در صورتی که در ناحیه عمل درد دارید، برای مصرف مسکن با پزشک خود مشورت کنید.
به پزشکان و دندان‌پزشک خود اطلاع دهید که ضربان‌ساز دارید، چون بعضی از روش‌های تشخیصی و درمانی در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کنند مانند دستگاه ام آر آی، رادیوتراپی برای درمان سرطان وغیره.
هر 3 تا 6 ماه عملکرد دستگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اگر در طی این زمان به افزایش وزن، تورم پاها، غش کردن، سرگیجه و یا بیهوش شدن دچار شدید، حتما به پزشکتان اطلاع دهید.
نکات مهم درباره کاشت ضربان‌ساز قلب
عوارض مربوط به کاشت ضربان‌ساز قلب
این عوارض شایع نیستند ولی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت محل جراحی
- حساسیت به ماده حاجب و یا بیهوشی در زمان عمل
- تورم، کبودی و یا خونریزی محل عمل خصوصا اگر داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنید
- آسیب به اعصاب و عروق مجاور ضربان‌ساز
- آسیب به ریه‌ها
اختلال عملکرد ضربان‌سازها
برای جلوگیری از اختلال ضربان‌سازها بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- استفاده ار تلفن همراه منعی ندارد ولی بهتر است با فاصله 15 سانتی متر از ضربان‌سازتان قرار گرفته باشد.
- در زمان صحبت کردن با تلفن همراه از گوش مخالف خود استفاده کنید تا از پیس میکرتان فاصله داشته باشد.
- عبور از دستگاه‌های فلزیاب مانند در ورودی فرودگاه‌ها منعی ندارد اما ممکن است به دلیل جنس ضربان‌ساز قلب، دستگاه آژیر بکشد. سعی کنید مدت زمان طولانی نزدیک این دستگاه‌ها نباشید و به آن‌ها تکیه نکنید.
- حداقل نیم متر از دستگاه‌هایی با ولتاژ بالا و ژنراتورها فاصله داشته باشید. اگر در محل کارتان مجبورید با این وسیله‌ها سر و کار داشته باشید، از پزشکتان بخواهید با انجام آزمایشی در محل کارتان مشخص کند اختلالی در دستگاه ضربان‌ساز به‌وجود می‌آید یا نه.
- از وسایل الکتریکی آشپزخانه، تلویزیون، رادیو و …با خیال راحت استفاده کنید.
مدت زمان بستری بعد از کاشت ضربان‌ساز قلب
شما ممکن است یک روز یا بیشتر با توجه به نظر پزشک بسنری می‌شوید.
نظرات کاربران
Number of pending reviews178