سرطان پروستات یک بیماری جدی است که سالانه هزار مرد میانسال یا مسن‌تر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تقریبا 60 درصد از موارد شامل حال مردان بالای 65 سال می‌شود. پروستات غده ای کوچک در زیر شکم مردان است. جای این غده زیر مثانه است و مجرای ادرار را احاطه کرده است. هورمون تستسترون کار تنظیم غده‌ی پروستات را برعهده دارد و مایع منی توسط این غده تولید می‌شود. به مواد حاوی اسپرم که حین انزال از مجرای ادرار خارج می‌شود، منی می‌گویند. با رشد غیرعادی و بدخیم سلول‌ها (تومور) در پروستات، سرطان پروستات رخ می‌دهد. ممکن است این نوع از سرطان به سایر نقاط بدن شیوع پیدا کند. در این حالت، از آن جایی که سرطان از سلول‌های پروستات به وجود آمده، باز هم به آن سرطان پروستات می‌گویند.

انواع سرطان پروستات

در اغلب موارد، سرطان پروستات از نوع آدنوکارسینوما است؛ یعنی سرطانی که در بافت غده، مانند غده‌ی پروستات، رشد می‌کند. هم‌چنین سرطان پروستات بسته به سرعت رشد، به دو گروه تقسیم می‌شود:

• تهاجمی یا رشد سریع
• غیرتهاجمی یا رشد کند

در سرطان غیرتهاجمی، تومور یا اصلا رشد نمی‌کند یا رشد آن بسیار تدریجی و آرام است. در سرطان تهاجمی، تومور به سرعت رشد می‌کند و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها سرایت کند.

توصیه به انجام آزمایش

بنابر توصیه پزشکان، مردان می‌بایست با بالارفتن سن خود تحت نظارت قرار گیرند تا مبادا دچار سرطان پروستات شده باشند. طی معاینات سالانه، پزشک با مردانی در سنین خاص درمورد دلایل چک آپ شدن برای سرطان پروستات صحبت می‌کند. انجام این چکاپ‌ها به مردان در سنین زیر توصیه می‌شود:

• 40 سال: مردانی که خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها بالاست. مثلا افرادی که بیش از یک نفر از بستگان نزدیک آنها-پدر،برادر یا پسر- در کم تر از 65 سال مبتلا به سرطان پروستات شده است.
• 45 سال: مردانی که خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها بالاست. مثلا مردان آفریقایی-آمریکایی و کسانی که یکی از بستگان نزدیکشان در سن کم تر از 65 سال مبتلا به سرطان پروستات شده.
• 50 سال: مردانی که خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها متوسط است و انتظار می‌رود که دست کم تا 10 سال دیگر زنده می‌مانند.

توصیه می‌شود مردان 55 تا 69 سال بعد از گفتگو با پزشک، به میل خود تحت آزمایش تعیین آنتی ژن اختصاصی پروستات قرار گیرند.

تشخیص سرطان پروستات

اگر پزشک شما تشخیص دهد که انجام آزمایش سرطان پروستات بهترین انتخاب است، معاینه‌ی فیزیکی انجام می‌شود و درمورد سابقه‌ی پزشکی شما سوال می‌شود. هم‌چنین یک یا چند آزمایش دیگر شامل موارد زیر انجام می‌شود:

معاینه ی رکتال دیجیتال (DRE)

در این حالت، پزشک از طریق مقعد پروستات را معاینه می‌کند. پزشک می‌تواند با این کار متوجه هرگونه برآمدگی در پروستات که همان تومور است شود.

آزمایش تعیین آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

با انجام این آزمایش خون، PSA یا پروتئینی که توسط پروستات تولید می‌شود، مشخص می‌شود.

بافت برداری پروستات

شاید پزشک برای تایید سرطان پروستات نیاز به بافت‌برداری داشته باشد. برای این کار، بخش کوچکی از غده‌ی پروستات برای معاینه برداشته می‌شود.

سایر آزمایشات

ممکن است پزشک ام آر آی، سی تی اسکن یا اسکن استخوان نیز انجام دهد. سپس نتیجه ‌ی آزمایش‌ها را با شما درمیان می‌گذارد و برای قدم‌های بعدی پیشنهاداتی ارائه می‌دهد.

مراحل سرطان پروستات

احتمالا پزشک برای تعیین مرحله‌ی سرطان، هم از نتایج PSA و هم نمره‌ی گلیسون استفاده می‌کند. مرحله، میزان پیشرفت سرطان را مشخص می‌کند. پزشک با استفاده از این اطلاعات، به برنامه‌ریزی شیوه‌ی درمان می‌پردازد. مرحله ی سرطان پروستات، مانند انواع دیگر سرطان‌ها، با توجه به موارد زیر مشخص می‌شود:

• اندازه یا میزان گسترش تومور
• تعداد غدد لنفاوی که درگیر سرطان شده‌اند
• این که آیا سرطان به سایر نقاط بدن شیوع پیدا کرده (متاستاز) یا خیر

سرطان پروستات 4 مرحله دارد که مرحله‌ی 4 شدید و پیشرفته‌ترین آن است.

درمان سرطان پروستات

از جمله روش‌های درمان که بیشتر از همه توصیه می‌شود عبارتند از:

دست نگه داشتن

اگر تومور کوچک و یا متوسط است، پزشک شما تصمیم به ایجاد وقفه می‌گیرد تا زمانی که برای شروع درمان علامت پیدا شود. شما می‌توانید برای این که پیوسته از وضعیت خود مطلع شوید آزمایشات PSA‌، رکتال، سونوگرافی و بافت برداری را انجام دهید تا متوجه بروز هرگونه تغییر در بیماری شوید. اگر سرطان شروع به پیشرفت کند، می‌توانید روش‌های دیگری در پی بگیرید.

عمل جراحی

اگر بیماری شیوع پیدا نکرده باشد، انجام عمل جراحی اختیاری است. چند روش برای انجام این کار وجود دارد. شاید متخصص تنها پروستات را خارج کند. یا از طرفی، هم پروستات و هم بافت دور آن را بردارد. از جمله تاثیرات این عمل که بیشتر شناخته شده است می‌توان اختلال در کنترل ادرار و بروز ناراحتی در نعوظ یا حفظ آن را نام برد. گاهی ممکن است مشکل کنترل مثانه هم رخ دهد. از قبل با پزشک صحبت کنید تا شاید بتواند عصب‌های اطراف این ناحیه را برای جلوگیری از بروز این اختلالات در امان نگه دارد. این روش از جمله رایج‌ترین شیوه‌های درمان سرطان پروستات است.

رادیوتراپی

در این روش از پرتوهای قوی (مانند اشعه ی ایکس) برای متوقف ساختن رشد تومور بدخیم استفاده می‌شود. اغلب مردان مسن‌تر و افرادی که دچار سایر مشکلات درمانی هستند از این روش استفاده می‌کنند. بعد از عمل جراحی هم رادیوتراپی انجام می‌شود تا تمام سلول‌های بدخیم کاملا از بین بروند. این روش به درمان تومورهای بدخیمی که به سایر نقاط بدن سرایت کرده اند نیز کمک می‌کند. دو نوع رادیوتراپی وجود دارد:

• بیرونی: دستگاهی در خارج از بدن، پرتوها را به سمت سلول‌های سرطانی هدایت می‌کند.
• داخلی: پزشک طی عمل جراحی “دانه”های رادیواکتیو را داخل یا نزدیک به سلول‌های سرطانی قرار می‌دهد.

هورمون درمانی

سلول‌های سرطان پروستات برای تکثیر شدن به هورمون جنسی مردانه، شبیه به تستسترون،نیاز دارند. با هورمون درمانی، سلول‌های بدخیم نمی‌توانند به این هورمون دسترسی پیدا کنند. ممکن است متخصص از این روش با عنوان سخت شدن آندروژن یاد کند. بعضی از داروهای هورمونی میزان تستسترون و دیگر هورمون‌های مردانه را کاهش می‌دهند. بعضی دیگر، باعث کند شدن عملکرد هورمون‌ها می‌شوند.

سرما درمانی

در مراحل اولیه ی سرطان پروستات، متخصص با منجمدسازی سلول‌های بدخیم مانع از رشد آن‌ها می‌شود. پزشک سوزن حاوی گازهای منجمدکننده را به پروستات تزریق می‌کند تا سلول‌های سرطانی از بین بروند. میزان جواب دادن این روش بدون شک دشوار است. محققان به نتایج زیادی درباره ی رسیدن به درمان قطعی با استفاده از این روش نرسیده اند. متخصصین معمولا به صورت اصلی و عمده این روش را پیشنهاد نمی‌دهند.

شیمی درمانی

در این روش از دارو برای از بین بردن سلول‌های بدخیم استفاده می‌شود. شما می‌توانید به صورت دهانی داروها را مصرف کنید یا مواد را به سیستم گردش خون تزریق کنید. اغلب مردانی که در مرحله‌ی اولیه ی سرطان پروستات هستند به شیمی درمانی نیاز ندارند. معمولا در شرایط بحرانی یا زمانی که بیماری به سایر قسمت‌های بدن سرایت پیدا کرده باشد، از این روش استفاده می‌شود.

ایمن‌سازی در برابر بیماری

در اکثر موارد، میزان دفاع بدن بالا برده می‌شود تا بتواند با بیماری مقابله کند. برای ایمن‌سازی بدن دربرابر سلول‌های بدخیم سرطان پروستات، آن قسمت‌هایی از بدن که آسیب ندیده به سلول‌های سرطانی حمله می‌کند. درصورتی که ابتدا از هورمون‌درمانی استفاده کنید، این روش بهتر جواب می‌دهد و کم‌تر به طول می‌انجامد. پادتن به طور خاص مختص بدن شما ساخته می‌شود. محققین دقیقا نمی‌دانند چطور این روش مانع از رشد تومور بدخیم می‌شود اما به نظر می‌رسد مردان مبتلا به سرطان پروستات پس از استفاده از این روش عمر طولانی‌تری دارند.

درمان مناسب با استخوان

درصورت شیوع سلول‌های سرطانی به استخوان، برخی داروها به تسکین درد و به تعویق انداختن شکستگی کمک می‌کند. همین‌طور ممکن است پزشک دارویی تجویز کند که از طریق رگ، تشعشعاتی را به استخوان می‌فرستد. این مورد یکی از سخت‌ترین روش‌های درمان سرطان پروستات است.

سونوگرافی

این دستگاه امواج صوتی خاصی تولید می‌کند که گرمای منتقل شده از آن خاصیت از بین بردن سلول‌های بدخیم را دارد. از آن جایی که هنوز این روش با سایر داروهای استاندارد درمان سرطان پروستات مورد مقایسه قرار نگرفته، مشخص نیست که چقدر می‌تواند موثر واقع شود. استفاده از سونوگرافی یکی از آسان‌ترین راه‌های درمان سرطان پروستات است. می‌توانید ابتدا از این روش استفاده کرده و سپس روش خود را تغییر دهید. پزشک داروهای مختلف و روش‌های درمانی مختلف تجویز می‌کند. برای رسیدن به بهترین برنامه‌ی درمان، با پزشک خود همکاری کنید.

چکیده

شایع‌ترین سرطان در بین مردان، سرطان پروستات است. اگر به دنبال راه‌های درمان این بیماری هستید، باید بدانید که مصرف دارو و پرتودرمانی از جمله رایج‌ترین شیوه‌های درمان این اختلال است. در بین تمام روش‌های درمان، به دلیل تجویز پزشک می‌توان گفت که عمل جراحی از همه شایع‌تر است. گاهی استفاده از دو روش درمان برای رسیدن به نتیجه‌ی بهتر موثر واقع می‌شود. شیمی درمانی و پرتودرمانی هم نتایج خوبی در درمان سرطان پروستات به همراه دارند.