جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب

عروق کرونری از طریق خون‌رسانی، اکسیژن مورد نیاز ماهیچه‌های قلب را تامین می‌کنند. اگر پلاک‌های ضخیم چربی در دیواره عروق رسوب کنند، آن‌ها تنگ شده و جریان خون کاهش می‌یابد. با این اتفاق اکسیژن لازم به ماهیچه قلب نمی‌رسد. در نتیجه به سلول‌های قلب فشار می‌آید و درد قفسه سینه ایجاد می‌شود. اگر شرایط خون‌رسانی قلب تغییری نکند، در نهایت سکته قلبی ایجاد می‌شود که نارسایی و ضعف قلب را به دنبال دارد. در صورتی که پزشک متوجه تنگی شدید عروق کرونری شود، جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب را به شما پیشنهاد می‌دهد.

در این جراحی رگ‌های سالم، جایگزین عروق کرونری بسته می‌شوند تا خون‌رسانی قلب شما طبیعی شود.

پاراکلینیک‌های مرتبط با جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب

پزشک در ابتدا برای بررسی میزان گرفتگی عروق، به شما آنژیوگرافی و دیگر روش‌های تصویربرداری از عروق قلب را پیشنهاد می‌کند.

قبل از روز جراحی از شما نوار قلب، آزمایش خون و عکس قفسه سینه گرفته می‌شود.

مراقبت‌های قبل از عمل، فرآیند عمل، مراقبت‌های بعد از عمل جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب

قبل از عمل

درباره فرآیند جراحی و محدودیت‌های پس از آن با جراح صحبت کنید.

لیستی از هر دارو، مکمل، ویتامین و گیاهی که مصرف می‌کنید، در اختیار پزشک قرار دهید. در صورتی که سابقه بیماری خاصی یا حساسیت دارویی به خصوص داروی بیهوشی دارید، به پزشک اطلاع دهید.

در صورت مصرف آسپرین و رقیق‌کننده‌های خون، درباره قطع داروها از پزشک مشاوره بگیرید.

اگر مبتلا به دیابت هستید، درباره مصرف قرص و یا انسولین با پزشک خود مشورت کنید. از نیمه شب قبل از عمل ناشتا باشید.

فرآیند جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب

این جراحی با بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد؛ یعنی شما تمام طول جراحی خواب هستید.

پس از بیهوشی، جراحی قلب حدود 6-4 ساعت طول می‌کشد. ابتدا قفسه سینه شما شکافته می‌شود. با کنار رفتن دنده‌ها و عضلات، قلب و عروق کرونری دیده می‌شوند. هم‌چنین پا و یا بازوی شما برش داده می‌شود تا رگ سالم جایگزین خارج شود.

زمانی که پزشک آماده پیوند رگ جایگزین باشد، برای زمان کوتاهی قلب شما را بی‌حرکت می‌کند.

در این حالت شما به دستگاه پمپ قلب-ریه متصل هستید. این دستگاه وظیفه پمپ خون قلب و تهیه اکسیژن ریه را انجام می‌دهد. جراح به کمک رگ جایگزین، مسیر جدیدی برای عبور جریان خون کرونری ایجاد می‌کند. پس از اتمام پیوند و اطمینان از عدم نشت خون، از دستگاه جدا می‌شوید.

سپس قفسه سینه شما به حالت اولیه باز می‌گردد.

بعد از عمل

پس از عمل دستگاه‌ها و لوله‌های بسیاری به شما متصل است. این دستگاه‌ها برای مانیتور شرایط قلبی تنفسی شما به کار می‌روند.

بلافاصله پس از به هوش آمدن، به علت لوله تنفسی که در نای شما قرار دارد، نمی‌توانید به راحتی صحبت کنید. پس از پایدار شدن شرایط شما در CCU، لوله خارج می‌شود. یک لوله هم در قفسه سینه شما جاگذاری می‌شود تا ترشحات و خون باقی‌مانده را خارج کند.
به راهنمایی‌های پزشک و پرستار درباره مراقبت از زخم‌های قفسه سینه، پا و یا یازوی خود توجه کنید.

حداقل تا 2 هفته بعد از عمل، به دنبال نشانه‌های عفونت بگردید.

در صورتی که هر یک از این علائم را تجربه کردید، با پزشک تماس بگیرید:

• تب بیشتر از 38 درجه
• درد جدید یا تشدید درد اسکار جراحی
• ضربان قلب بسیار بالا
• خونریزی و خروج ترشحات چرکی ازز محل زخم
• قرمزی اطراف اسکار زخم

تا 3-2 روز در محل جراحی درد احساس می‌کنید که با مصرف مسکن تجویز شده بهتر می‌شود.

ممکن است در اندامی که رگ جایگزین اهدا کرده، شواهد تورم ببینید. بهتر است دست یا پای خود را بالاتر از بدن قرار داده و از جوراب‌های فشاری مخصوص استفاده کنید.
پس از جراحی داروهای شما تغییر می‌کند. داروهای جدید قلبی به منظور افزایش طول عمر، کاهش علائم قلبی و تا حد امکان جلوگیری از بسته شدن مجدد عروق کرونری تجویز می‌شوند.

تا جایی که می‌توانید برنامه توان‌بخشی قلبی را دنبال کنید.

برنامه توان‌بخشی قلب چیست؟

پس از جراحی بای‌پس عروق کرونری قلب پزشک یا پرستار به شما آموزش می‌دهند که چگونه زندگی کنید تا قلب سالم‌تری داشته باشید.

موارد زیر برای توان‌بخشی قلب لازم هستند:

• فعالیت ورزشی ایمن برای قلب: قبل از ورزش برای 10-5 دقیقه گرم کنید. حداقل 20 دقیقه ورزش هوازی انجام دهید. پس از ورزش هم 10-5 دقیقه خنک کنید.
• رعایت رژیم غذایی: میوه، سبزیجات و غذاهای دارای فیبر از سکته‌های قلبی جلوگیری می‌کند. از غذای حاوی چربی ترانس مثل فست‌فود دوری کنید. تا می‌توانید از شکر سفید استفاده نکنید.
• اگر چاق هستید، زیر نظر متخصص وزن خود را کاهش دهید.
• سیگار را فراموش کنید. برای شروع می‌توانید با اجازه پزشک از چسب‌ها و آدامس‌های نیکوتینی هم استفاده کنید.
• بسیاری از افراد بعد از جراحی قلب دچار استرس و افسردگی می‌شوند. اگر این علائم بیشتر از 6 هفته ادامه پیدا کرد، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است او برای بهبود حال شما دارو تجویز کند.

نکات مهم درباره عمل

اگر شغل شما نیاز به فعالیت سنگین ندارد، حدود 8-6 هفته بعد به سر کار می‌روید.

در نهایت 12 هفته بعد از جراحی به طور کامل به زندگی عادی برمی‌گردید. شما می‌توانید پس از گذشت 4 هفته از یک عمل قلب بدون عارضه و موافقت پزشک رابطه جنسی داشته باشید.

تمایل بعضی افراد پس از جراحی قلب و یا مصرف داروهای قلبی به رابطه جنسی کاهش می‌یابد. درباره این موضوع با پزشک مشورت کنید.

حداقل برای 8-6 هفته از بلند کردن اجسام سنگین و حرکات شدید دست خودداری کنید.

چه کسانی کاندید جراحی بای‌پس عروق کرونری هستند؟

انتخاب روش درمان گرفتگی عروق کرونری به موارد زیر بستگی دارد:

• سن بیمار
• شرایط سلامتی عمومی
• کارایی قلب
• میزان گرفتگی رگ
• تعداد عروق درگیر
• بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون

تصمیم نهایی انتخاب روش باز کردن عروق با پزشک شماست. در این زمینه به او اعتماد کنید.

مدت زمان بستری

بعد از اتمام جراحی، به مدت 2-1 روز در بخش مراقبت‌های ویژه قلب (CCU) بستری می‌شوید.

در صورت پایدار بودن حال عمومی به بخش قلب منتقل می‌شوید.

اگر بهبودی نسبی پیدا کرده باشید، پس از 5-3 روز از بخش ترخیص می‌شوید.