بیماری آلزایمر وضعیت پیش رونده‌ای است که در نتیجه آسیب‌های مغزی یا بیماری‌هایی که تأثیر منفی بر حافظه، تفکر و رفتار می‌گذارند، بروز می‌کند. این تغییرات با زندگی روزمره تداخل می‌کنند. بزرگ‌ترین عامل خطر بیماری آلزایمر پیری است. با این حال، یک بخش طبیعی از پیری نیست. در حالی که اکثر افرادی که آلزایمر دارند بیش از 65 سال سن دارند، ممکن است در افراد جوان‌تر هم اتفاق بیفتد. آلزایمر زودهنگام وقتی است که این بیماری در فرد 50–40 ساله اتفاق بیفتد. حدود 5 درصد از مبتلایان به این بیماری در این گروه سنی قرار دارند.

در حال حاضر برای آلزایمر درمان قطعی وجود ندارد. با این وجود راه‌هایی هست که می‌تواند پیشرفت بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی را برای مبتلایان به این بیماری بهبود بخشد.

علائم بیماری آلزایمر

مشکلات حافظه معمولاً اولین علائم بیماری آلزایمر هستند. به یاد آوردن چیزهایی که اخیراً آموخته شده‌اند بسیار دشوار است.

برخی از علائم دیگر عبارتند از:

• سردرگمی در مورد مکان‌ها یا زمان (ممکن است در ابتدا خفیف باشد)
• عدم توانایی در یافتن کلمات برای صحبت کردن
• جا گذاشتن اشیایی که فرد مرتباً از آن‌ها استفاده می‌کند
• تغییر در شخصیت
• تحریک پذیری جدید
• تصمیم‌گیری‌های بد
• مشکل در سازماندهی افکار
• تکرار چیزها بارها و بارها
• فراموش کردن چیزها و عدم یادآوری آن‌ها
• مشکل در محاسبات عددی
• مشکل در پاسخگویی به مشکلات روزمره
• نوسانات خلقی
• پارانویا و بی اعتمادی به دیگران (از جمله اعضای خانواده یا دوستان نزدیک)

بیماری آلزایمر روی همه به یک اندازه تأثیر نمی‌گذارد بنابراین ممکن است افراد در زمان‌های مختلف علائم مختلفی را تجربه کنند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان هر یک از این علائم را دارید و در زندگی روزمره‌تان مشکل ایجاد می‌کند، باید با پزشک خود صحبت کنید.

دلایل بیماری آلزایمر

• سن: بیشتر افرادی که مبتلا به آلزایمر هستند ، 65 سال یا بیشتر سن دارند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان این شرایط را داشته باشد، احتمال این که شما دچار شوید بیشتر است.
• ژنتیک: برخی از ژن‌های خاص با بیماری آلزایمر مرتبط هستند.

عوامل خطر

شایع‌ترین عامل خطر بیماری آلزایمر پیری است، زیرا این بیماری در افراد بالای 60 سال مشاهده می‌شود. برخی از سایر عوامل خطر عبارتند از:

• سابقه خانوادگی (ژنتیک)
• افراد مبتلا به سندرم داون
• زن بودن (این می‌تواند به این دلیل باشد که آنها معمولاً بیشتر از مردان عمر می‌کنند)
• اختلال خفیف شناختی که باعث افزایش خطر می‌شود اما حتماً منجر به ایجاد این بیماری نمی‌شود
• ترومای شدید سر

هم‌چنین تعدادی از موارد مربوط به سلامت قلب وجود دارد که دانشمندان معتقدند ممکن است از عوامل خطر در ایجاد آلزایمر باشند. برخی از این موارد عبارتند از:

• بیماری قلبی
• کلسترول خون بالا
• سکته مغزی
• فشار خون بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی نامناسب
• چاقی

تشخیص

در حال حاضر راهی برای تشخیص قطعی بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال پزشک از طریق آزمایش‌ها و اطلاعاتی که به وی ارائه می‌شود می‌تواند درباره این‌که آیا آلزایمر باعث ایجاد علائم شده است یا خیر، قضاوت کند. برخی از سؤالات و آزمایش‌هایی که پزشک ممکن است برای تشخیص استفاده کند عبارتند از:

• از بیمار و اعضای خانواده در مورد تغییر رفتار، مشکل در انجام کارهای روزانه، تاریخچه پزشکی و تغییرات شخصیتی سوال می‌کند
• آزمون‌های حافظه، شمارش، حل مسئله و / یا زبان
• آزمایش خون و ادرار برای رد شرایط دیگر
• اسکن مغز برای رد سایر شرایط ممکن، که شامل CT اسکن، MRI و یا توموگرافی انتشار پوزیترون (اسکن PET) می‌شود
• آزمون‌های عصبی- روانی

مراحل بیماری آلزایمر

آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم به تدریج با گذشت زمان بدتر می‌شود. آلزایمر به هفت مرحله تقسیم می‌شود:

• مرحله 1. هیچ علائمی در این مرحله وجود ندارد اما براساس سوابق خانوادگی ممکن است بتوان تشخیص زودرس داد.
• مرحله 2. اولین علائم مانند فراموشی ظاهر می‌شوند.
• مرحله 3. اختلالات جسمی و روحی خفیفی مانند کاهش حافظه و تمرکز ظاهر می‌شود. این موارد را فقط شخصی که به فرد بسیار نزدیک باشد می‌تواند تشخیص دهد.
• مرحله 4: آلزایمر اغلب در این مرحله تشخیص داده می‌شود اما هنوز هم خفیف تلقی می‌شود. از دست دادن حافظه و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره مشهود است.
• مرحله 5. علائم متوسط تا شدید نیاز به کمک عزیزان شخص یا مراقبان وی دارد.
• مرحله 6. در این مرحله ، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است در انجام کارهای اساسی مانند خوردن و پوشیدن لباس به کمک نیاز داشته باشد.
• مرحله 7. این شدیدترین و آخرین مرحله آلزایمر است. ممکن است فرد توانایی گفتار و حالات چهره را از دست دهد.

با پیشرفت این مراحل، فرد به حمایت و مراقبت بیشتری نیاز خواهد داشت.

درمان

بیماری آلزایمر پیچیده است و هیچ روش واحدی برای درمان آن وجود ندارد. پزشکان علائم این بیماری را درمان می‌کنند و هم‌چنین برای کند کردن پیشرفت آن تلاش می‌کنند.

دارو

تغییر سبک زندگی

تعدادی از موارد هستند که شما می‌توانید در شیوه زندگی خود یا شیوه زندگی شخصی که دوستش دارید، به کار بگیرید که به مدیریت برخی از علائم آلزایمر کمک می کنند.

• همیشه کلیدها ، کیف پول و غیره را در مکانی مشخص نگه دارید.
• آینه های غیر ضروری را بردارید (تصاویر در آینه می‌توانند افراد مبتلا به آلزایمر را به اشتباه انداخته یا بترسانند).
• مطمئن شوید کفش‌هایشان اصطحکاک خوبی با زمین دارند تا از سر خوردن و افتادن جلوگیری کنید.
• عکس‌ها و سایر موارد معنی‌دار را در معرض دید قرار دهید.
• تلفن همراه دارای GPS در جیب نگه دارید تا در صورت گم شدن کمک کند.
• داروها را به شکل ساده و در یک ظرف روزانه نگه دارید تا از سردرگمی اجتناب کنید.
• تا حد ممکن روال معمول را حفظ کنید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• تغذیه سالم داشته باشید.
• برای جلوگیری از یبوست و کم آبی، آب زیادی بنوشید.

پیشگیری

تحقیقات هنوز راهی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر پیدا نکرده است. با این حال مواردی وجود دارد که تحقیقات نشان می‌دهد ممکن است کمک‌کننده باشد. شما می‌توانید موارد زیر را برای کاهش سرعت پیشرفت یا احتمالاً جلوگیری از بیماری انجام دهید:

• ذهن خود را با بازی‌های کلمه‌ای، معما و بازی‌های حافظه فعال نگه دارید.
• به یادگیری چیزهای جدید ادامه دهید. این روش دیگری برای فعال نگه داشتن ذهن است.
• به طور منظم ورزش کنید.
• از نظر اجتماعی فعال باشید.
• رژیم غذایی گیاهی داشته باشید.
• آنتی اکسیدان بیشتری مصرف کنید.
• سیگار نکشید.
• خواب کافی داشته باشید.
• فشار خون بالا را درمان کنید.

مراقبت از شخصی که به بیماری آلزایمر مبتلا است

مراقبت از کسی که مبتلا به آلزایمر است از نظر جسمی ، عاطفی و مالی می‌تواند یک چالش باشد. اغلب هنگامی که کودک شروع به مراقبت از مادر می‌کند یا یک همسر شروع به مراقبت از همسر خود می‌کند، تغییر عمده‌ای در روابط به وجود می‌آید. مراقبت از شخصی که تحریک پذیر و یا پارانوئید بوده یا حتی قبول نکند که بعضی مواقع به مراقبت نیاز دارد، بسیار دشوار است. بسیاری از مراقبین با مسائلی چون گناه، سرخوردگی و اندوه از دست دادن رابطه دست و پنجه نرم می‌کنند. هم‌چنین می‌تواند باعث انزوای اجتماعی شود. این مهم است که پشتیبانی پیدا کنید. این امر می‌تواند از طریق سایر اعضای خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی صورت پذیرد.

کلاس‌هایی نیز وجود دارد که به شما می آموزد چگونه با رفتارهای مشکلی که در هنگام مراقبت از عزیزانتان به آن‌ها بر‌می‌خورید، کنار بیایید.

فرسودگی شغلی در افرادی که از شخص مبتلا به آلزایمر مراقبت می‌کنند رایج است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که حمایت از شخص مبتلا به آلزایمر، رفع نیازهای خودتان را تحت الشعاع قرار می‌دهد، حال از نظر جسمی ، عاطفی و یا هر دو. بنابراین از درخواست کمک نترسید.

حتماً در محیط خود جسنجو کنید و تسهیلاتی چون مراقبت از سالمندان یا مراکز مراقبت روزانه بزرگسالان را بیابید که باعث می‌شوند شما وقت آزاد بیشتری برای خود و رهایی کوتاه‌مدت از مراقبت از سالمند داشته باشید. بسیاری از این امکانات به عزیزان شما نیز کمک می‌کنند تا تعامل اجتماعی خود را ادامه داده و به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک می‌کنند.

برای کمک به مقابله با مسئولیت‌های ناشی از مراقبت و مدیریت استرس، به یاد داشتن این نکته مهم است که از خود مراقبت کنید. برخی از راه‌های انجام این کار در زیر آمده اند:

• روال منظم ورزش را حفظ کنید.
• به یک گروه پشتیبانی بپیوندید.
• مراقب نیازهای عاطفی و معنوی خود باشید.
• از سلامت جسمی خود مراقبت کنید.
• درخواست کمک کنید.